Phân tích sắc thái nghĩa cầu khiến của các động từ: Ra lệnh, cấm, cho phép, yêu cầu, đê nghị, khuyên, mời, chúc, xin trong câu tiếng Việt

Authors: Đào, Thanh Lan

Hành động cầu khiến nói riêng và hành động ngôn từ (speech acts) nói chung là những vấn đề thuộc về ngữ dụng học, một phân ngành của ngôn ngữ học phát triển khá mạnh mẽ từ những năm 70 của thế kỷ XX trở lại đây. Ngữ pháp truyền thống đã có nhiều công trình nghiên cứu đề cập đến câu cầu khiến nhưng chủ yếu xoay quanh vấn đề “phân loại câu theo mục đích phát ngôn”. Về vấn đề này, trong hơn ba thập niên qua, lý thuyết về hành động ngôn từ của J.L. Austin, H.P. Grice, J.R.Searle đã xác định những cách tiếp cận mới sâu sắc và toàn diện hơn. Lý thuyết này cho rằng ngôn ngữ có chức năng quan trọng trong hoạt động giao tiếp, nhưng đơn vị giao tiếp cơ bản không phải là câu hay một hình thức ngôn ngữ nào đó mà là một phát ngôn nhằm thực hiện một hành động nhất định. Cầu khiến là một trong những hành động ngôn từ được người nói thực hiện để yêu cầu điều khiển người nghe hành động theo chủ ý của mình. Đây là một vấn đề thuộc về dụng pháp nên nó thể hiện đặc trưng văn hoá của từng địa phương, có mối liên hệ mật thiết với tính lịch sự trong giao tiếp. Tùy theo hoàn cảnh phát ngôn, đối tượng tiếp nhận mà người nói thực hiện những phương thức khác nhau: trực tiếp hay gián tiếp. Do vậy, chúng tôi nhận thấy hành động cầu khiến trong tiếng Việt là một vấn đề lý thú và bổ ích...

Title:	Phân tích sắc thái nghĩa cầu khiến của các động từ: Ra lệnh, cấm, cho phép, yêu cầu, đê nghị, khuyên, mời, chúc, xin trong câu tiếng Việt
Authors:	Đào, Thanh Lan
Keywords:	Động từ;Ngữ nghĩa;Câu;Tiếng Việt
Issue Date:	1999
Publisher:	Đại học quốc gia Hà Nội
Description:	tr. 156-160 Hội nghị khoa học nữ lần thứ 4, Hà Nội, 1999
URI:	http://repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/25476
Appears in Collections:	Kỷ yếu Hội nghị - Hội thảo (LIC)